Iedere tweede weekend van September vinden de Open Monumentendagen plaats in Nederland. Vele duizenden monumenten in Nederland zijn dan gratis te bezoeken.
Ook in de dorpskernen van de gemeente Zuidplas zullen op zaterdag 8 september diverse monumenten te bewonderen zijn zoals:
Voormalig gemaal polder Esse Dit gemaal uit 1925 (Architect Ir. A. Nolen is tijdens de bouw overleden)
Het gemaal Essen Gans en Blaardorp is gebouwd in 1925 ( Architect ir. A. Nolen) en een aantal jaren geleden verbouwd tot woonhuis. De centrifugaal pomp is gerestaureerd en staat nog prominent in de woonkamer. Let op: Het gemaal is door de gemeente als ‘beeldbepalend pand’ aangemerkt, maar nog niet als gemeentemonument aangewezen. Het adres is Groenendijk 127 in Nieuwerkerk aan den IJssel.
Adres
Groenendijk 127
Nieuwerkerk aan den IJssel
Openingstijden
zaterdag 8 sep 11:00 – 17:00 uur
Ophaalbrug “Gele Brug”Aan het einde van de Dorpsstraat ligt over de ringvaart van de Zuidplaspolder een houten ophaalbrug uit 1882. De brug vormt de verbinding tussen de Dorpsstraat en Parallelweg-Zuid. Door de aanleg van deze ophaalbrug werd de driesprong Kerklaan/Dorpsstraat een viersprong.
Steenoven “De Olifant”Tot landhuis ‘De Olifant’ naar architectuur van Gunnar Daen in 1973 omgebouwde voormalige veldsteenoven met toegangspoort, volgens de lijst ‘waarschijnlijk eerste helft 19e eeuw’. Op deze locatie bevond zich zeker sinds de 17e eeuw een steenplaats. De laatste steenbakker was F. van Lange en deze oven stookte voor het laatst tegen 1920.Het terrein van de oude steenfabriek, de steenplaats, werd een parkachtige tuin met schuren. Dit geheel vormt nu Leefgoed de Olifant. en is te vinden aan de Groenendijk 311 in NIeuwerkerk aan den IJssel.
Oudheidkamer / Hoeve “Nooit Gedacht”De oudheidkamer bevindt zich in een voormalige boerderij met sinds de 19e eeuw de naam “Nooit Gedacht”. De hoeve is gebouwd rond 1675 met rechts een uitgebouwde opkamer, waaronder een kelder. In de opkamer zijn zwaanshalskorbelen en de authentieke deur aanwezig. De voormalige boerderij heeft een gepleisterde voorgevel, vensters met luiken en een rieten schilddak. De stal is in de 19e eeuw vernieuwd en van een pannendak voorzien. Bijzonder is het aangebouwde 19e-eeuwse zomerhuis. Het voorhuis is in 1996 gerestaureerd, waarbij de aangetroffen 17e-eeuwse tegels zijn herplaatst.
Hervormde kerk Nieuwerkerk. De éénbeukige laatgotische dorpskerk is gebouwd in de eerste helft van de 16e eeuw, heeft een driezijdige koorsluiting en een houten tongewelf met trekbalken. De slanke toren dateert uit de eerste helft van de 11e eeuw, heeft een versiering van spitsboognissen, met daarin traceringen en een boogfries onder de ingesnoerde naaldspits. De klokkenstoel heeft een klok met een diameter 108,7 cm uit de 17e eeuw. Kerk en toren zijn gerestaureerd in 1928. De inventaris is voornamelijk uit de 17e eeuw en bestaat uit een eikenhouten preekstoel met koperen predikantslezenaar; een koperen voorzangerslezenaar, een doophek, twee banken met toogpanelen, drie koperen kaarsenkronen en een uit de eerste helft van de 19e eeuw daterende orgelkas. Het van oorsprong één-klaviers orgel is in 1770 gemaakt door P.van Assendelft voor de R.K. Kerk te Vlaanderen en in 1852 door L.van den Brink uitgebreid met een Onderpositief. In 1891 is dit orgel overgebracht naar de kerk van Nieuwerkerk.
In de consistoriekamer is een marmeren Lodewijk XV-schouw met geschilderd gezicht op het dorp Nieuwerkerk in de 18e eeuw.
Molen Windlust. De korenmolen Windlust ligt buitendijks op een terrein dat al sinds 1561 als molenstandplaats in gebruik is. Deze stellingmolen heeft een 18e- eeuwse molenromp, opgebouwd uit ijsselsteen. Op de verdieping is een rondboogentree en meerdere rondboogvensters. De molen raakte rond 1930 buiten gebruik en is in 1952 ontwiekt. Van 1999 tot 2005 is het gebouw gerestaureerd en gereconstrueerd door de Stichting Molen Kortenoord.
Steenovens. Vier voormalige open veldsteenovens, vermoedelijk uit het eind van de 19e eeuw, met toegangspoorten en vuurmonden in de zijmuren waar tegen de aangebouwde turfschuren. Oven 1 heeft twee aangebouwde turfschuren onder zadeldaken met rode pannen en tweemaal 16 vuurmonden. Deze oven is eind 20e eeuw gerestaureerd. De andere drie ovens zijn gerestaureerd in 2010 en hebben geen turfschuurherstel. De steenovens zijn te vinden op Klein Hitland 4-7 in Nieuwerkerk aan den IJssel.
Ook in Zevenhuizen zullen er bezienswaardigheden open zijn voor publiek:
Zweedse Salonboot Salsten. Deze houten salonboot is een klassieker uit Zweden: lang smal en elegant. Zij werd gebouwd in 1924 en belandde in Nederland. De huidige eigenaar trof het schip nogal verwaarloosd aan en heeft haar helemaal laten renoveren en voorzien van een elektrische motor. In september 2017 was het schip weer vaarklaar en kreeg een ligplaats in Jachthaven Rottemeren. De naam van het schip is Salsten.Vanaf 2018 wordt de salonboot (geruisloos) ingezet voor rondvaarten over de Rotte en de Rottemeren, vanuit Jachthaven Rottemeren.Zaterdag 8 september maakt het schip ieder uur gratis een rondvaart over het zuidelijkste meer van de twee Rottemeren. De schipper vaart langs diverse historische locaties waarover hij tijdens het varen meer kan vertellen. Per keer kunnen maximaal vijftien personen mee. Adres: Rottekade 2a/b Zevenhuizen.
Zevenhuizer Verlaat. Het Zevenhuizer Verlaat is een schutsluis met puntdeuren tussen de Rottemeren en de Hennipsloot. Het waterpeil in de Hennipsloot is 115 centimeter lager dan dat van de Rotte. In 2008 is de sluis helemaal gerenoveerd, niet alleen de deuren en de muren, maar ook de gedenksteen. Deze steen is een zogenaamde stichtingssteen, waarop staat dat de sluis in 1740 is gebouwd in opdracht van Jan Bontenbal en de molenmeesters van de Eendragtspolder en de Tweemanspolder. De kleine pleziervaart kan vanuit Rotterdam binnendoor varen over de Rotte via deze sluis, de Hennipsloot, de Ringvaart om de Zuidplaspolder naar de Snelle Sluis bij Moordrecht en dan verder over de Hollandse IJssel naar Gouda. Als je geluk hebt kun je zien hoe de sluismeester de schepen schut (door de sluis laat gaan). Adres: Rottekade 1 Zevenhuizen.
(foto’s: Openmonumentendag)
